YALIN TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ
YALIN TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ
Son yıllarda rekabetin hemen hemen her alanda keskinleşmesi işletmeleri yeni yöntem ve iş modelleri konusunda daha fazla düşünmeye sevk etmiştir. Bu yönde ortaya çıkan hızlı gelişmeler kurum içi ve kurum dışı tüm paydaşlarda bütünleşme sağlama çalışmalarını bir zorunluluk haline getirmiştir. Eskiden birbiri ile zayıf bağlantılarla işleyen bölüm ve mekanizmalar Yalın Tedarik Zinciri konsepti ile daha bütünleşik bir yapı ile satın almadan son kullanıcıya kadar geçen süreci kapsayarak daha yalın ( verimli ve etkili) yapıya kavuşturulmaya çalışılmaktadır.
“Yalın Tedarik Zinciri Yönetimi” başlıklı bu çalışmada yalın tedarik zinciri işlevleri ve yönetimi ele alınmaktadır. Başlangıcı Yalın Düşünce’ den gelen ve ilk defa Japonya’da otomobil üretim sisteminde uygulanan Yalın’ lık ifadesi yaşanan süreç içinde gereksiz olan her şeyin devreden çıkartılması anlamında olup, sonunda sadece değer yaratacak adımların kalması anlamına gelmektedir. Tedarik zincirinde “Yalın” uygulaması (Lean Supply Chain) gelişmiş ekonomilerde endüstriyel üretimde bütün zincirlerde devrededir. Yalın düşünce yalın tedarik zincirini, yalın tedarik zinciri de yalın lojistiği meydana getirmektedir. Yalın Tedarik Zincirinin asıl amacı sadece problemi çözmeye değil; çıkacak problemleri önceden önlemeye çalışmaktır. Yalın tedarik zinciri temin süresini kısaltmak amacıyla israflardan arındırılmış hammadde tedarik, üretim ve ürün dağıtım süreçlerinin bütünüdür. “Yalın”, bir sistem yalın ilkeleri, uygulamaları ve teknikleri uygulayarak, verimsiz uygulamaların elenmesi ve sürekli iyileştirilmesi yoluyla müşteri değerini artıran bir yönetim felsefesidir. Yalın kavramı bütün tedarik zinciri boyunca uygulandığında, buna yalın bir tedarik zinciri adı verilir. Yalın konusunda çalışma yapan birçok araştırmacı, tedarik zinciri içinde yalınlık ilkesinin faydalarının düşük maliyet, iyileştirilmiş kalite, daha hızlı teslimat ve esneklik konuları ile bağlantılı olduğu konusunda hem fikirdir. Yalın Tedarik Zinciri ve Yalın Tedarik Zinciri Yönetimi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de son yıllarda sıklıkla dile getirilen fakat tam olarak izah edilemeyen bir kavram olarak dikkatleri üzerinde toplamaktadır. İş dünyasında yaşanmakta olan yoğun rekabet ortamına hazırlanırken diğer yandan da yaşanacak muhtemel olayları önceden öğrenerek yönetsel yetkinliği iyileştirme fırsatı doğacaktır. Yalın Tedarik zincirinin etkili bir biçimde yönetimi tedarik zinciri içerisinde senkronize iş sistemine karar veren tüm profesyoneller için hassas bir öneme sahiptir.
Yalın olmak, gereksinim duyulmayan her şeyden kurtulmaktır. Bunun işletmeler açışından anlamı, üretimle ilgili gereksiz işlemler kadar organizasyonda gerekli olmayan görevlerden ve maliyetlerinden de kurtulmaktır. Yalın tedarik zincir yönetiminin esas amaçlarından birkaçı sıfır hata ile üretim yapmak, maliyetleri en aza indirmek, müşteri taleplerini istediği anda ve miktarda karşılamak ve ayrıca üretim sonunda stok fazlası bulundurmayarak israfı ortadan kaldırmak ve sürekli iyileştirmektir. Yalın anlayış odaklı uygulamalarda öncelikle, bir ürünün hammadde tedariki aşamasından başlayıp müşteriye ulaştırılana kadar gerçekleştirilen faaliyetlerin detaylı olarak tanımlanması gerekmektedir. Bu akışın ifade edilmesinden sonrasında, değer yaratmayan faaliyetler tespit edilerek ortadan kaldırılır. Değer yaratan süreçler, müşteri tarafından talep edildikçe işletilir. Oluşan sonuçlar analiz edilerek, gerekli iyileştirmeler gerçekleştirilir. Yalın stratejinin hedefleri; insan, yer, stok, teçhizat, zaman vb. kaynakları mümkün olduğunca az kullanarak gerçekleştirmek, firelerden kurtulacak etkin malzeme akışını organize etmek, tedarik sürelerini kısaltmak, mümkün olan en az stokla en düşük toplam maliyeti elde etmektir.
Yalınlık felsefesi organizasyonda değer yaratmayan her türlü faaliyetin ayıklanmasını, kullanılan üretim faktörlerinin miktarının azaltılmasını, ileri teknoloji içeren ekipman ve nitelikli işgücü kullanımını, doğru işi bir defada yapma prensibinden hareketle hataların yapılmadan önlenmesini içerir. Uygulamada “Yalın Üretim Sistemi” olarak nitelenen yalın dönüşüm, yüksek performans düzeyi sağlayarak en az girdi ile en yüksek verimi elde etmeyi hedefler.
Yalınlık ilkesinin temel felsefesi maliyetlerin etkileridir. Tedarik zinciri yönetimi teorisi ve felsefesi nihai ürün için veya ilgili kuruluşlara ticari olarak avantajlı hizmet yaratma ve değer maliyetten daha hızlı bir sürece eklemektir.. Değerin anlamı tüketici pazarından gelir ve geri çevrilir tedarik zincirindeki süreçler boyunca bu fikrin sadeliği ötesine geçtiği son yüzyılın arzının kısa vadeli etkilerine odaklanmak. Pazar odaklı bir bağlamda bireysel faydaların optimizasyonu veya Genel olarak açıkça dahil edilmiş olan tek tedarik zinciri organizasyonların yönetimi, bu nedenle, aşamaları arasında iç süreç: üretime tedarik edilen malzemeler; tarafından sağlanan bilgi muhasebecilere mal olan tasarımcılar; piyasa planlamacıları tarafından talep edilen talep rakamları üretim planlamacılarıdır Yalın yönetimin temel amacı, israflardan arındırılmış mükemmel proseslerin etkinlik ve verimlilik analizlerini yaparak, maliyetleri azaltmak ve sonuçta müşteriye mükemmel değerler sunmaktır. Burada “değer”, müşteriye sunulan yarar olup; gereksinimleri karşılayacak özelliklere sahip, tercih edilen zamanda ve yerde bulunabilen, müşterinin bedelini ödemeye istekli olduğu ürün veya hizmettir. “İsraf” ise, değer oluşturmaksızın maliyete eklenen her şey; hatalı üretim, düzeltme, tamir, kontrol, aşırı üretim (stoklar), gereksiz beklemeler ve hareketlerdir. Ürün veya hizmet üretiminde israfın ortadan kaldırılması, müşteri memnuniyetini ve kârlılığını arttırırken maliyetleri azaltır. Yalınlık; kaynak kısıtlarının baş gösterdiği, maliyetlerin düşürülmesinin çok önemli olduğu pek çok alanda uygulanabilirliği olan yeni bir yönetim anlayışı olarak ortaya çıkmaktadır. Yalın yöntemlerin ana amacı, bir sistem içindeki tüm israfı ortadan kaldırmaktır. Klasik yönetim anlayışlarından radikal değişikliklerle farklılıklar gösteren yalın organizasyon öğeleri, israfı azaltmak isteyen organizasyonlara büyük kolaylıklar sağlamaktadır. Yalın felsefe üretim uygulamalarını köklü bir biçimde değiştirmiştir. Bu değişiklikler şu şekilde sıralanabilir: - Tam zamanında üretim ve satın alma vb yalın araçlar ile yalın bir işletmede stok düzeyleri aylarla değil, saatlerle ölçülmektedir. -Yüksek düzeyde otomasyon nedeniyle ürün maliyetindeki işçiliğin payı çoğunlukla % 10‟ların altına düşmüştür. -Üretim sürelerindeki kısalma ve sık sık ürün değişimi, üretim programlarının özellikleri arasındadır. -Üretim, bireysel hücreler veya değer akışları etrafında örgütlenmektedir. - Az sayıdaki tedarikçi ile uzun dönemli ilişkiler kurulmaktadır. Bütün bu değişiklikler maliyet muhasebesinde de paralel değişiklikler gerektirmektedir.