88 yıl önce bugün, 25 Kasım 1934 tarihinde İsmet Paşa’ya ATATÜRK tarafından İNÖNÜ soyadı verilir. Gün, İsmet İNÖNÜ dostlar…
Ulus gazetesinin 17 Mayıs 1968 tarihli baskısında, Milli Mücadele yıllarını ve zaferlerle sonuçlanan İnönü Muhareberelerinde yaşadıklarını şöyle anlatır İsmet İNÖNÜ:
“Geriye doğru hicret eden bir kafileye rastladım. Kağnı arabaları, subaylar ve aileleri Bursa istikametinden geliyorlardı. Kafilede halktan da kimseler vardı. İlerlemekte olan düşmandan kaçtıkları belliydi. Hem yürüyor, hem söyleniyorlar, hem mırıldanıyorlardı. Kulak verdim. ‘Ne olacak, ne yapacağız, nedir bu başımıza gelenler?’ tarzında konuşuyorlardı…
Kafileyi durdurdum…
Subayları bir kenara topladım: Bana bakın, dedim. İçinde bulunduğumuz vaziyeti bilesiniz. Bundan başka subay olarak da yerinizi bilmelisiniz. Padişah düşmanınızdır. Yedi düvel düşmanınızdır. Bana bakın, kimse işitmesin, millet düşmanınızdır. Sizin yüzünüzden muharebe devam ediyor, zannındadır. Her tarafta fesatçılar var. Bunlar da düşmanınız sayılır…
Silahımız yok, adamımız yok, nasıl muharebe edeceğiz diye propagandalar yapılıyor. Memleketimizde bundan sonra bir muharebe yapacak olursak, böyle bir muharebeye mecbur kalacaksak, en çok silahlı bulunduğumuz zaman bu gündür…
Şimdi memleketi savunuyoruz ve netice alırız diye ümit ediyoruz. Mücadeleyi bıraktık mı, ekmek bıçağı bulamayacaksınız. Elinizde ekmek bıçağını bırakmayacaklar. Anlıyor musunuz? Gün, bugündür. Kurtulmak lâzım. Silâhımız bu kadar, cephanemiz bu kadar, siz kağnı arabası ile gidiyorsunuz, ne yapalım? Devlet baba bu kadar veriyor…”
***
Kurtuluş Savaşı öncesinde 4 yıl süren 1. Dünya Savaşı, halkı savaştan bıktırmıştı. 1919 Mayıs’ında silah altında ancak 43 bin kişi vardı. Samsun’a çıkan Ordu Müfettişi Mustafa Kemal, oradaki 15. Tümen’in durumu hakkındaki raporunda şöyle yazar: “15. Tümen, terhisten sonra pek düşük olan kuvvetini son üç ay içerisinde görülen 700 firar olayı ile büsbütün yitirmiştir. Taburlar 50 ila 100 askere inmiştir…“
İşte İsmet İnönü bu şartlar altında ordusunu toplamaya ve ülkesini kurtarmaya çalışıyordu…
Dilerseniz İsmet Paşa’nın kendi ifadeleriyle İkinci İnönü Savaşı günlerindeki durumu anlattığı yazısına dönemlim yine:
“Düşman ileri harekata başlamış, uzaktan temastayız. Ben İnönü mevzilerinde düşmanı bekliyorum. İzzet Paşa’nın bıraktığı otomobille mevzilerin ilerisinde muhtelif yerlere gidip dolaşıyorum…
Bir gün; böyle bir dolaşma sırasında, karşıdan bir köylü koşarak bana doğru geldi. Elinde bir kuş vardı. Baktım, baykuş. Hayvanı canlı olarak yakalamış. Köylünün elinde, gözleri fıldır fıldır dönüyor. ‘Kuşu burada yakaladım’ diye bana gösterdi. Yanımdaki subay, ‘ Baykuş uğursuz bir hayvan sayılır’ dedi. Fena halde canım sıkıldı. Bu baykuş da karşımıza nereden çıktı, diye düşünüyorum. Kendimi hemen toparladım ve davrandım. ‘ Aaa! İyi oldu rastladığımız, baykuş iyiye alamettir. Ben tecrübe etmişimdir, ne vakit muharebede baykuşa rasgelsem, o muharebeyi mutlaka kazanırım’ dedim. Subay yine şaşırdı, ‘ Sahi mi?’ dedi. Kendisini temin ettim…”
İsmet İNÖNÜ, bazı kendini bilmez soysuz ve kansızların dillendirdiği gibi millet düşmanı değildi. Sadece subayların moralini düzgün tutmaya çalışan ve kışkırtmalara kapılmamaları için çaba harcayan bir komutandı…
***
İkinci İnönü Savaşı tam bir askeri hareketti. Yunanlılar bu savaşta bizim iki İnönü savaşı arasında toplayıp tanzim edebildiğimiz kuvvetten iki, üç misli fazla bir kuvvetle harekata giriştiler…
İkinci İnönü Savaşı çok kanlı olarak dört gün sürdü ve savaşı kazandık. Mustafa Kemal Paşa, 1 Nisan’da İnönü’ye çektiği telgrafta “Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makus talihini de yendiniz!” demişti…
Minnettarız! Mersin’in özgün sesi Güney gazetesindeki köşemden takdimimdir dostlar. Bir çiçek bahçesinin içinde kuş cıvıltılarıyla geçsin gününüz. Selam, Sevgi, muhabbet ve saygıyla
News
